Wat jouw lichaamstaal echt zegt in gesprekken: 5 tips voor meer impact

Wat is non-verbale communicatie?

Communicatie is er altijd en overal. Je kan niet níet communiceren. Communicatie zelf is het gehele proces van uitwisseling van informatie. Als je dat met woorden doet heet het verbale communicatie. Communicatie zonder woorden heet non-verbale communicatie. Daar vallen vier facetten onder:

 

1. Oogcontact: wat je als eerste ziet
   Het patroon van aankijken en wegkijken regelt onder andere het verloop van het gesprek. Het gaat hier over hoe lang je iemand aankijkt, of je knippert en hoe je uitdrukking is in je ogen.
   Oogcontact speelt een belangrijke rol bij het maken van de eerste indruk. Behalve de duur van aankijken zijn daarbij de microsignalen van het oog belangrijk: subtiele tekens die we geven door minuscule veranderingen aan en rond onze ogen. Deze tekens geven we onbewust af en zijn sterk afhankelijk van onze emotie op dat moment.

 

2. Gezichtsuitdrukkingen: wat van je gezicht is af te lezen
   De stand van de wenkbrauwen, de mate waarin de ogen open of juist dichtgeknepen zijn en de mond, met name de lippen en de stand van de mondhoeken. De combinatie van die elementen maakt dat we een heel scala van emoties kunnen aflezen. Onze gezichtsuitdrukkingen kunnen veel onthullen over onze emoties en intenties.

 

3. Lichaamshouding: wat je houding is en hoe je je beweegt
   Jouw lichaamshouding zegt iets over hoe jij in het leven staat. Hoe je fysiek zit, staat of hangt in een situatie, bewust of onbewust, zegt heel veel. Lichaamshouding en geestelijke houding hebben verband met elkaar. Het is niet voor niets dat voor beide begrippen hetzelfde woord wordt gebruikt. Je wordt beoordeeld op je houding: hoe zit je er bij?
   Houding zegt iets over je belangstelling voor de ander en je relatie ten opzichte van die ander. Je kunt zien of iemand gesloten of open is, gespannen of ontspannen.

 

4. Toon en intonatie: wat je toonhoogte, tempo en stemvolume is
   Het tempo, volume en toonhoogte waarmee mensen spreken varieert nogal. Deze verschillen vallen ons binnen een bepaald kader niet op. Uitschieters omhoog of omlaag wel. Als iemand bijvoorbeeld opvallend snel of juist heel langzaam spreekt. Wanneer iemand traag spreekt, kan dit overkomen als rustig of met overwicht. Het variëren van de toonhoogte is belangrijk om het verhaal levendig en enthousiast over te laten komen.

 

Waarom is non-verbale communicatie belangrijk?

Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat meer dan de helft van wat we overdragen niet in de inhoud van de woorden zit, maar in de non-verbale communicatie. Het ene onderzoek zegt 70%, het andere onderzoek zelfs 93%. Feit blijft dat non-verbale communicatie de grootste impact heeft op de manier hoe je boodschap overkomt.

 

Stel je voor dat je tegen iemand zegt dat je blij en opgewonden bent, maar ondertussen zit je met gebogen schouders en een frons op je gezicht. De persoon aan de andere kant zal waarschijnlijk meer afgaan op je lichaamstaal dan op je woorden. Daarom is het belangrijk is om bewust te zijn van je non-verbale signalen.

 

5 tips om jouw non-verbale communicatie te verbeteren

Zeg het beter zonder woorden. Dat is waar het om draait. Of je nu in gesprek bent met klanten, collega's, medewerkers, familie of vrienden.

Hier zijn 5 praktische tips om je non-verbale communicatie te versterken. Die zijn trouwens bijna niet in woorden uit te drukken. Het gaat hier namelijk om communicatie zonder woorden.

 

1. Wees je bewust van je houding

Het eerste wat je moet doen om je non-verbale communicatie te verbeteren, is bewust worden van je eigen lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen. Neem de tijd om jezelf in de spiegel te bekijken terwijl je praat of een gesprek voert. Let op hoe je je gezicht uitdrukt, hoe je je handen en armen beweegt, en hoe je staat of zit. Je zult misschien verrast zijn door wat je ontdekt.

Voor de tip:
Tijdens een gesprek met een collega merk je dat ze hun armen over elkaar hebben geslagen en naar beneden kijken terwijl je praat.
Na de tip:
Je begint meer aandacht te besteden aan je eigen lichaamstaal. Je vermijdt het om je armen over elkaar te slaan en kijkt vaker naar je gesprekspartner om openheid en betrokkenheid uit te stralen.

 

2. Gebruik je ademhaling in je voordeel

Veel mensen weten dit niet, maar je ademhaling heeft invloed op je lichaamstaal en stemming. Diep ademhalen en langzaam uitademen kan je helpen om kalm en zelfverzekerd over te komen. Wanneer je gestrest bent, adem dan diep in door je neus en adem langzaam uit door je mond om jezelf te kalmeren voordat je communiceert.

Voor de tip:
Je voert een gesprek met een klant terwijl je onregelmatig en oppervlakkig ademt, wat je nerveus doet overkomen.
Na de tip:
Je neemt een diepe adem voor het gesprek en ademt rustig tijdens het praten. Dit helpt je om zelfverzekerd en ontspannen over te komen.

 

3. Maak effectief gebruik van mimiek en gebaren

Maak bewust en doelgericht gebruik van lichaamsgebaren zoals handbewegingen en gezichtsuitdrukkingen. Hiermee versterk je de boodschap, breng je emoties goed over en verduidelijk je de betekenis van je woorden.
Dit betekent niet dat je zomaar willekeurig gebaren en gezichtsuitdrukkingen gebruikt, maar dat je ze strategisch inzet om je communicatie effectiever te maken.

Voor de tip:
Je hebt gemerkt dat wanneer je enthousiast bent over een onderwerp, je gebaren en gezichtsuitdrukkingen vaak niet goed overkomen.
Na de tip:
Je gebruikt meer expressieve gebaren en glimlacht wanneer je enthousiast bent. Als je een belangrijke boodschap stevig wil overbrengen, maak je stevige en krachtige gebaren met je handen en schroef je je stemvolume iets omhoog.

 

4. Experimenteer en oefen in kleine stapjes

Oefen. Oefen. Experimenteer bewust met één aspect van non-verbale communicatie per keer. Richt je bijvoorbeeld op het maken van oogcontact tijdens een gesprek. Bij deze tip gaat het erom dat je je non-verbale communicatie niet aan het toeval overlaat, maar dat je deze actief gebruikt om je boodschap krachtiger en effectiever te maken. Het vereist bewustzijn, oefening en aanpassing aan verschillende situaties.

Voor de tip:
Tijdens een vergadering kijk je voortdurend naar beneden, staart naar je notities en vermijdt oogcontact met je collega's. Je bent je niet bewust van hoe je non-verbale signalen overkomen op anderen.
Na de tip:
Je hebt besloten om je te richten op het maken van oogcontact tijdens de vergadering. Je hebt geoefend om je aandacht op je collega's te richten en regelmatig oogcontact te maken terwijl je luistert en praat. Je merkt dat dit een eenvoudige, maar krachtige manier is om je non-verbale communicatie te verbeteren.

 

5. Vraag feedback aan je omgeving

Vraag aan vrienden of collega's hoe je overkomt in gesprekken en gebruik deze input om te verbeteren. Besteed tijd aan het oefenen van je gebaren en mimiek voor de spiegel of met een vriend om je bewust te worden van hoe je overkomt.

Voor de tip:
Je hebt de gewoonte om tijdens gesprekken met collega’s veel met je handen te bewegen zonder je bewust te zijn van de impact ervan. Je hebt nooit de moeite genomen om feedback te vragen aan vrienden of collega's over hoe je overkomt in gesprekken. Hierdoor kom je soms mogelijk chaotisch of ongefocust over zonder het te beseffen.
Na de tip:
Je hebt feedback gevraagd en je collega’s vertellen je dat je de neiging hebt om veel met je handen te bewegen, wat afleidend kan zijn. Je besluit hieraan te werken en besteedt tijd aan het oefenen van je gebaren en vraagt ook nog een vriend om feedback. Na verloop van tijd merk je dat je gebaren subtieler en doelgerichter zijn geworden.

Het allerbelangrijkste is dit: oefen

Onthoud dat consistentie en oefening cruciaal zijn om effectieve non-verbale communicatie te ontwikkelen. Met bewuste inspanning kun je je vermogen om deze non-verbale signalen te begrijpen en toe te passen, vergroten.

 

Wil je deze tips ook direct toepassen en heb je daarvoor een zetje nodig in de juiste richting? Volg dan de training Effectief communiceren en wordt een expert in communicatie! Lees meer of schrijf je hier direct in.

 

Wouter Bunt, trainer en coach