Vraag jij je ook wel eens af of je zoon (of dochter natuurlijk) wel voldoende geschikt is om het bedrijf nu of in de toekomst over te nemen? Wat mij betreft is dat een gezonde vraag. Je ziet dat hij nog veel moet leren, al denkt je zoon daar misschien zelf heel anders over. Zijn familie fronst ook af en toe de wenkbrauwen bij het idee dat juist hij leiding moet gaan geven aan het bedrijf. Een dergelijke vraag vraagt om een gefundeerd antwoord om brokken te voorkomen.
Hoe beoordeel je nu op een objectieve manier of je zoon voldoende geschikt is? Voor jezelf, voor je zoon en voor de familie? Het keuren van het eigen vlees is namelijk bepaald geen sinecure. Als het ‘eigen vlees’ zich deze keuring al laat gebeuren… Een assessment is in dat geval het juiste antwoord. Een assessment is een beoordelingsprogramma wat je moet doorlopen om te bepalen over welke talenten en vaardigheden je beschikt. De waarde van het assessment als geheel is een combinatiescore van afzonderlijke onderdelen, zoals genormeerde testen, rollenspelen en interviews. De kwaliteit van de persoon die het assessment afneemt, is uiterst belangrijk. Een goed assessment valt of staat bij de persoon die het afneemt.
Onder andere Schmidt en Hunter (2016) hebben uit vele onderzoeken naar personeelsselectie aangetoond dat het vermogen om te leren de beste voorspeller is van toekomstig werksucces. Hoe hoger het leervermogen, hoe makkelijker het voor je is om problemen waarin je te maken hebt als ondernemer en leidinggevende te overzien en analyseren. Maar, hoe zit dat dan met die ondernemer die helemaal geen hoogvlieger was op school en nu zeer succesvol is? Precies! Leervermogen alleen is niet genoeg. Een tweede belangrijke voorspeller zijn de persoonlijkheidskenmerken van iemand, zoals de mate waarin iemand de mogelijkheid van nieuwe kansen en mogelijkheden ziet en beschikt over verandermotivatie. Zowel leervermogen als persoonlijkheid zijn gedurende het leven stabiel. Ze geven een goed beeld van wat je in huis hebt én waar je talenten liggen en vormen daarmee samen de basis voor een gefundeerd antwoord.
Heeft het dan wel zin om je te ontwikkelen als het allemaal zo vast ligt? Ik kan je gerust stellen: zeker kan dat. Je persoonlijkheid en je leervermogen kan je door middel van kennis en ervaring vormen en ontwikkelen door alledaagse situaties. Door uit te bouwen waar je goed in bent en te compenseren waar je in tekort komt. Ook dát brengt een assessment in kaart door gericht de juiste vaardigheden te observeren met rollenspelen die aansluiten op bijvoorbeeld de vraag van de ondernemer in het kader van mogelijke bedrijfsopvolging. Aangevuld met een interview, waarin je het hemd van het lijf wordt gevraagd. Op zo’n manier dat je écht het gevoel hebt dat de persoon die het assessment afneemt je scherp in beeld heeft gekregen. Een assessment kan daarnaast nog verder aangevuld worden met vragenlijsten die relevant zijn voor je vraag en nog specifieker beeld geven van bijvoorbeeld teamsamenwerking. Door vanuit verschillende invalshoeken te kijken en gedrag te observeren wint de uitkomst van het assessment aan een goed onderbouwd beeld waarmee je een uitkomst krijgt die duidelijk maakt wát iemand in huis heeft en waar de ontwikkelmogelijkheden liggen.
De jonge opvolger kan met de uitslag van het assessment richting geven aan zijn persoonlijke ontwikkeling en een concreet plan opstellen met acties waarmee hij zicht ontwikkelt naar de toekomstige rol. En de overdrager kan met deze objectieve beoordeling het proces van overdragen verantwoord én stevig onderbouwd verder vorm geven. Voor zichzelf, het bedrijf én de betrokken familie die in meer of mindere mate meekijkt. Onder het genot van een goed bakje koffie kunnen vader en zoon met deze onafhankelijke beoordeling een eerlijk gesprek voeren over hoe het ervoor staat én wat er nodig is om verantwoord naar een mogelijke overdracht toe te kunnen werken. Geen overdracht maar wel willen weten of je beoogde kandidaat geschikt is voor die managementfunctie? Ook dan geeft het assessment duidelijkheid of je deze kandidaat kunt aannemen en met welke aandachtspunten of risicofactoren je rekening kunt houden. Zo creëer je duidelijkheid voor alle partijen!
Durf jij het aan om eerlijk te weten wat jij in huis hebt om het bedrijf over te nemen of wil je weten of de beoogde kandidaat geschikt is voor de managementfunctie? Neem contact met ons op en we laten je groeien.
Drs. G.M. (Bertha) van Maaswaal, coach en trainer