Overdragers of opvolgers in het familiebedrijf: trap er niet in!

Valkuil 1: te laat beginnen met de voorbereiding

 

Een ondernemer zou geen ondernemer zijn als hij niet druk was met ondernemen. Het gevaar is alleen dat door de waan van de dag er niet of minder goed wordt nagedacht over de overdracht van het bedrijf en alle voorbereidingen hieromtrent. Ons advies is om geregeld de vraag te stellen of alle voorbereidingen worden of zijn getroffen voor een succesvolle overdracht.

 

Is de bedrijvenstructuur op orde en is iedereen voldoende bekend met de structuur? Weet iedereen wat zijn of haar positie en rol is in het bedrijf en wat dit betekent in de praktijk? Zie ook de eerder verschenen blogs 'Klaar voor de start?' en 'Schenken van het familiebedrijf' om na te gaan of jullie klaar zijn voor de start!

 

Valkuil 2: geen duidelijk plan, ‘gewoon beginnen’ en denken dat het vanzelf wel goed komt

 

Je zou ze de kost moeten geven. ‘Diep van binnen voelde het al niet helemaal oké, maar goed, ik dacht dat het wel goed zou komen’ of ‘ik dacht: “we beginnen gewoon”.’ Hoeveel opvolgers, overdragers en familieleden dat al wel niet hebben gezegd, weliswaar ná de escalatie. Precies dát is de reden waarom wij opvolger(s), overdrager(s) en familieleden graag individueel spreken over hun persoonlijke ideeën over het bedrijf, rol ten opzichte van het bedrijf (nu en in de toekomst), wensen, de onderlinge relaties en gedachten over de overdracht. Dit biedt namelijk duidelijkheid voor de toekomst, in welke vorm dan ook. Door vroegtijdig alle overeenkomsten, onduidelijkheden en verschillen te inventariseren per individu worden verassingen voorkomen.

 

Valkuil 3: niet alle familieleden worden bij het bedrijfsopvolgingsproces betrokken

 

Het is inmiddels even geleden, maar ik kan het mij nog goed herinneren. Een oud-collega had tijdens een opvolgingsproces het jongste kind – als enige van het gezin – niet betrokken vanwege zijn jonge leeftijd. Tien jaar later kwam het betreffende familielid hier alsnog bij hem op terug. Hij kon het niet verkroppen dat hij niet was betrokken. Alles was voor hem besloten en hij had nooit de kans gekregen om op te volgen! Het bedrijf was namelijk inmiddels overgedragen en zijn vader – inmiddels op leeftijd – kon aan de situatie niet veel meer veranderen. Een pijnlijke situatie, temeer omdat het voorkomen had kunnen worden. Bijvoorbeeld als de zoon wél was betrokken door een familiebijeenkomst of individueel gesprek.

 

En ook al zijn familieleden nog jong, door ervaring zien wij dat het soms erg verassend is wat de jongste van een gezin al meekrijgt over het bedrijf, hier heel eerlijk over kan zijn en er al bepaalde ideeën bij heeft. Door de materie in ‘jip-en-janneketaal’ uit te leggen of eenvoudige vragen voor te leggen tijdens een gesprek, wordt er soms een verassend licht geworpen op het proces. Bovendien voelt de jongste zich dan ook serieus genomen!

 

Onze aanbeveling is om alle familieleden, ongeacht hun leeftijd en of zij een actieve rol in het bedrijf vervullen, bij het bedrijfsopvolgingsproces in enige vorm te betrekken. Het is belangrijk om in alle openheid en duidelijkheid de overwegingen ten aanzien van de toekomst van het bedrijf met iedereen te bespreken om uiteindelijk te komen tot een gezamenlijk gedragen plan.

 

Kortom, trap niet in de drie meest voorkomende valkuilen, begin op tijd, laat je adviseren en betrek alle familieleden. Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van de blog? Neem gerust contact met ons op en/of laat je adviseren door de specialisten bedrijfsoverdracht van Bunt Groep!

 

Bram Tijssen, business consultant