Uit onderzoek weten we dat complimenten geven de beste manier is om gedrag van mensen te beïnvloeden. Het werkt veel beter dan mensen straffen of aanspreken op verkeerd gedrag. Door complimenten te geven verbetert de sfeer, de relatie en de prestaties. Complimenten activeren het beloningscentrum van ons brein. De hoeveelheid dopamine neemt toe en dat geeft een goed gevoel. Zowel bij de ander als bij jezelf. Dus betrap vandaag nog iemand op het doen van iets goeds!
Een compliment geven, hoor ik je zeggen: een kind kan de was doen. Maar herken je dat je iemand complimenteert, en dat dat helemaal niet lijkt aan te komen? Of dat je zelf een compliment krijgt en denkt: ja mooi, maar wat deed ik dan eigenlijk zo goed? Wat doen we vaak bij het geven van een compliment?
We geven een compliment in alle haast
“Kijk eens aan, dat heb je goed gedaan Robert! Nu ik je toch spreek, zullen we meteen even kijken naar die offerte van…” Weg is het effect van de mooie woorden. Juist door stil te staan bij het compliment, komt deze bij de ander binnen en hebben de woorden impact.
“Topper!” “Goed gedaan!” “Lekker gewerkt vandaag!” Dat klinkt goed als waardering voor wat je hebt gedaan en hier word je ook blij van. Als ontvanger weet je echter niet concreet wat je zo goed deed en wat het effect hiervan is. En als je deze woorden iedere dag hoort van je leidinggevende, ebt het effect ook snel weg.
“Heel fijn dat je je extra inzet om je doelstellingen te halen, maar wel jammer dat de rest van jouw werk eronder lijdt.” Dit is geen compliment, maar negatieve feedback dat je voor de vorm verpakt in een rafelig compliment. En door het toevoegen van het woordje maar in de zin komt de boodschap al helemaal niet meer over.
Soms geven we ook op deze manier een compliment: “Wat goed dat je de planten water hebt gegeven. Ik hoop dat je het de volgende keer ook niet vergeet.” Hiermee suggereer je dat je niet écht in de persoon gelooft en dat kan kwetsend overkomen.
Hoe zorg je ervoor dat je niet in bovenstaande valkuilen trapt en de waarderende woorden die jij hebt voor de ander echt overkomen? Volg deze 3 tips op en de dopamine schiet omhoog. Bij zowel de ontvanger als jijzelf.
Voor een compliment dat blijft hangen bij de ander, neem je de tijd. Niet alleen voor de ander, maar ook voor het compliment zelf. Neem de ander even apart, bijvoorbeeld met een kop koffie of thee erbij. Sta echt even stil bij het geven van het compliment.
Begin niet meteen te spreken over iets anders nadat je het compliment gegeven hebt. Geef de persoon de tijd om het te laten bezinken en bekrachtig eventueel: “Dit compliment heb je echt verdiend.”
Bombardeer de ander niet met al te veel details. Wees duidelijk en hou het simpel.
Beschrijf wat de ander precies deed of zei. Benoem dus concreet, zichtbaar gedrag. Hiermee weet de ontvanger waar het over gaat en wat hij of zij goed deed. Zeg dus niet “Goed gedaan zeg!” maar “Deze klant heb je echt goed geholpen. Hij had een klacht en omdat jij zo begripvol reageerde werd hij meteen minder boos.” In bovenstaand voorbeeld zie je ook wat het resultaat of effect is van het goede gedrag: de klant werd meteen minder boos. Nu weet de ontvanger ook waarom jij hier zo blij van wordt.
Om je waardering nog persoonlijker te maken, kun je beginnen met de naam van degene die je aanspreekt. Zo kom je echt ‘binnen’ en houd je de aandacht van hem of haar vast. “Marc, ik ben trots op jou. De presentatie die jij vanmorgen gaf, deed je goed. Je stond heel stevig en gebruikte armgebaren om je verhaal te ondersteunen. Ik zag dat de collega’s geboeid zaten te luisteren en ik hoorde er positieve opmerkingen over. Echt gaaf!”
Geef enkel en alleen een compliment als je het ook echt meent. Mensen merken wanneer je niet oprecht bent. Geef dus geen compliment als je het niet meent of om maar iets te zeggen.
Geef ook geen compliment als het een aanleiding is om het over jezelf te hebben. “Wat heb je een mooie trui aan! Ja ik heb ook een nieuwe trui gekocht…”
Een compliment is leuk om te geven én leuk om te krijgen. Als we er echter één krijgen, maken we het compliment vaak kleiner: “Nou ja, zo spannend was dat toch ook weer niet?” “O, dat hoort gewoon bij mijn functie hoor.” Wat we hier in feite doen is een cadeau aannemen, uitpakken en dan weer weggooien.
Er is maar één manier hoe je reageert op het ontvangen van een cadeau: zeg dankjewel!
Bedankt dat je deze blog hebt gelezen! Ik ben blij dat je voortaan nog meer mensen in je omgeving betrapt op het doen van iets goeds. Wil je nog meer weten over hoe je beter kunt communiceren met de mensen om je heen? Lees onze blogpagina met interessante artikelen over communicatie of schrijf je in voor de training Effectief Communiceren.
Wouter Bunt, trainer en consultant